Het Rijnlandschap met zijn steile hellingen, woeste dalen, bizarre rotsen en betoverde kastelen wekte al aan het einde van de 18e eeuw de belangstelling van romantici, die zich lieten inspireren door het verlangen naar een ongerept landschap. De uitvinding van de stoomschepen en de opheffing van het continentale stelsel van Napoleon in 1815 zetten de liefde voor het reizen van de Engelsen in gang. Op het station van Rolandseck stapten vanaf het midden van de 19e eeuw de eerste toeristen over van de trein op de Rijnschepen.
Een van de eersten was Lord George Byron, die de rivier de Rijn in 1816 in Engeland beroemd maakte met zijn reisbeschrijvingen in versvorm. Vandaag de dag beweert Bacharach de stad van de Rijnromantiek te zijn en heeft daar minstens drie goede redenen voor: Victor Hugo veredelde Bacharach, die hij op zijn tweede Rijnreis in 1840 bezocht met de woorden: “Ik ben op dit moment in een van de mooiste, gezelligste en onbekendste oude steden ter wereld.” Bovendien zorgde Clemens Brentano er al in 1801 met zijn vers “Zu Bacharach am Rheine wohnt‘ eine Zauberin, die war so schön und fein und riß viel Herzen hin” voor dat de wereldberoemde Loreley, de belichaming van de Rijnromantiek, thuis was in Bacharach. Heinrich Heine nam Brentano’s figuur van de Loreley op in zijn gedicht, dat een wereldberoemd aanstekelijk melodietje werd nadat Friedrich Silcher het op muziek had gezet als het Loreley-lied.
Lorelei Rots bij St. Goarshausen, Romantische Rijn
Gezicht op Bacharach, Romantische Rijn
De beroemdste van alle Rijn-legendes vindt zijn oorsprong in het smalle deel van de Rijn bij St. Goarshausen, dat slechts 130 meter breed is. Steile kliffen laten hier geen ruimte voor de stroming en veel scheepsongelukken voedden het sprookje van de charmante blonde vrouw die, hoog op de rots, de zintuigen van de schippers in de war bracht. Vele mythes vervlechten zich rond deze plek. In de 19e eeuw heeft Clemens Brentano de naam van de rots, die de rivierbedding ver induwt, overgedragen aan de betoverende blonde vrouw. Pure Rijnromantiek.
Sinds 2014 siert de Rijnromantische sculptuur aan de Platz der Poesie de Rijnpromenade van Bacharach, die als een park is aangelegd. Het eert alle drie de dichters die, wat Bacharach betreft, “in hetzelfde schuitje” zitten. Het kunstwerk is gemaakt door de in Bacharach geboren beeldhouwer Liesel Metten. Een ander door Metten gemaakt beeld, de Loreley, staat slechts een paar stappen verderop in de buurt van de aanlegsteiger.
Boven dit alles tronen de burcht Stahleck en de oude Postenturm (posttoren) uit, waarvanuit het uitzicht over Bacharach en het Midden-Rijndal het mooist is. De oude muren, verdedigingstorens en steegjes betoverden de Rijnromantici en hebben vandaag de dag hetzelfde effect op veel gasten.
Het Museum am Strom staat aan de oever van de Rijn direct bij de ingang van het UNESCO-werelderfgoedgebied van het Bovenste Midden-Rijndal. De voormalige krachtcentrale in Bingen is omgebouwd tot een bijzonder museum. In dit museum is ook de permanente tentoonstelling “Rijnromantiek” te zien, die met uitzicht op de Mäuseturm, over het Binger Loch, op de ruïne Ehrenfels en op het Niederwald-monument al alomtegenwoordig is voordat u het museum betreedt. De tentoonstelling geeft inzicht in de artistieke realisatie van het Rijnlandschap bij Bingen. In drie kamers, die zijn ingericht met origineel 19e eeuws meubilair, kan het levensgevoel van de tijd van de Rijnromantiek worden gereconstrueerd.
Metten sculptuur van de Lorelei aan de oever van de rivier in Bacharach, Romantische Rijn
In het Romanticum in Koblenz beleven de bezoekers de Rijnromantiek tijdens een reis op een denkbeeldige rivierstoomboot door het Midden-Rijndal van de Deutsches Eck naar de Loreleyrots en worden ze verrast door interactieve ervaringen.
Tot de 19e eeuw inspireerde het Rijndal dichters, schilders en muzikanten die als romantici op zoek naar een kunstwerk in de natuur het Rijnlandschap ontdekten en het in de hoogste tonen prezen. De fascinatie die van dit landschap uitgaat, houdt ook nu nog bezoekers in zijn band en de romantiek van de Rijn kan op vele manieren worden ervaren.
Museum Romaticum in Koblenz, Romantische Rijn
Kasteel Katz bij St. Goarshausen, Romantische Rijn
